Ultima Thule

pisma, druki, przedstawienia teatralne, filmy, zdjęcia, obrazy, rysunki i inne przedmioty o treści nieprzyzwoitej, obliczone na wywoływanie podniecenia erotycznego u odbiorców

trudno coś innego z tej powieści wyeskponować, przecież to porno bohatera jest jej istotą

Tamten Robert nie lubił rzeczy. W balladach, których potrafił słuchać do rana, z ogniem w duszy, przy butelce gitarze i rozmowach o życiu, jego prorocy szydzili z rzeczy. Judzili, że być, a nie mieć, śmiali się z takich, co to marzą o telewizorze, meblach i małym fiacie i wyśpiewywali dziesiątki podobnych bzdur, a Tamten wierzył w to głęboko. (...)

Ale potem w życiu Tamtego pojawiła się Miłość i stopniowo przerastała go całego, aż zmieniła wszystko. (...) Te wszystkie rzeczy, którymi otoczyli się z Wiktorią, podtrzymywały ich płomień. Jeśli można czegoś nie utracić, nie zagubić w tym ciągłym wirowym ruchu obijających się o siebie atomów, w ciągłym pędzie i jazgocie, tylko wtedy, gdy nada się każdej ulotnej chwili gęstość i ciężar przedmiotu. (...)

A wtedy te wszystkie rzeczy zebrane wokół, drogocenne naczynia z życiodajnym płynem, ulewały miłosiernie odrobinę ze swego niewyczerpalnego zapasu, tłoczyły kropla po kropli leczniczą miksturę do żył, dopóki nie wypełniła go całkowicie, nie ukoiła bólu, nie zabliźniła delikatną błoną przyniesionych z Tamtego Świata ran.

I nie mógłby żyć bez tego. Oszalałby już dawno, umarł, spłonął i wysypał się czarnym próchnem ze skorupy ciała. Jakimiż głupcami byli prorocy Tamtego, jakimż głupcem był on sam, że wierzył im głęboko i z przejęciem. Czym byłby bez tego miejsca na Ziemi, czym byłby bez tych wszystkich rzeczy, przechowujących w sobie minione chwile? Tym, czym tylko może być człowiek odarty z rzeczy: śmieciem, rzucanym przez wiatr, zmiętym nieszczęściem, myślącą i cierpiącą trzciną. W najlepszym wypadku błędną iskrą.

Tamten nie mógł tego wiedzieć, czym jest prawdziwa miłość. Niczym z tego, co pokazują w filmach. Prawdziwa miłość odmienia cię całego i przestraja tak, że poza tą jedną, jedyną kobietą już nikt ani nic już dla ciebie nie istnieje. (...)
Jeszcze jedna rzecz, o której jego prorocy kłamali. Ci nieszczęśni, biedni ludzie, którzy obijają się o siebie w klatce życia i natychmiast odskakują, którzy wciąż próbują z kimś nowym,
I którzy tak mocno wierzą w swoje prawo do szczęścia i stale sobie powtarzają, jak bardzo im się ono należy - ci nieszczęśni ludzie nigdy go nie odnajdą. Będą próchnieć od środka, będą wmawiać sobie, że to, co mogą mieć, krótka rozkosz, przelotny nastrój, że to jest właśnie tym, czym być powinno - i nie będą mogli zrozumieć, co tracą i dlaczego. Może właśnie stąd tyle w ludziach szaleństwa; nikt ich nie nauczył, że szczęście nie bywa przynoszone podmuchem losu, że trzeba budować je codziennie z najdrobniejszych spraw, uśmiechów, zgromadzonych rzeczy i codziennych rytuałów. Że trzeba zakląć każdą szczęśliwą chwilę we wspólnym życiu, jak w krysztale, aby płonęła wiecznie. I że nie wolno słuchać fałszywych proroków miłości, którzy nigdy jej w życiu nie znaleźli i nie wiedzą, czym może i powinna ona być.

Bo jest źle. Będzie jeszcze gorzej. Nic się nie da zrobić. Ale można funkcjonować tak, aby móc spojrzeć w lustro. I to jest zwycięstwo.

Honor nie jest wielkością biologiczną - nie pozwolił sobie przerwać starszy pan. - A życiem ludów rządzą te same prawa, co każdą żywą istotą. W każdym pokoleniu wyprowadzaliście bohaterów na rzeź, więc kto pozostał? Tchórze. I to jest naturalna samoobrona narodu. Jeśli straci nazbyt wiele krwi, kładzie się na płask i pozwala już zrobić ze sobą wszystko, byle tylko odtworzyć populację. Dzięki pokoleniom tchórzy przeżywa, jak Czesi po Białej Górze albo Francuzi po Verdun, i po jakimś czasie znowu zaczyna wydawać bohaterów. Chociaż - westchnął - bardziej by się przydało tutaj paru uczciwych księgowych.

Przeczytałem własnie "Ciało obce". Nie sądziłem, że Ziemkiewicz będzie się tak sprawnie poruszał w konwencji porno. Książka ciekawa, ale do czołówki dzieł RAZa nie należy moim zdaniem. "Walc stulecia" króluje nadal w mym prywatnym rankingu.

Jak zostałem wrogiem kapitalizmu - str.28
Rafał A. Ziemkiewicz
Mniej więcej rok temu zadebiutowałem jako pisarz współczesny. Powieść wyszła mi zupełnie niekonserwatywna, o ludziach których kompletnie popaprało, bo mieli popapranych rodziców, a mieli takich, bo rodziców tych pokręciła peerelowska historia. Ojciec głównego bohatera-narratora całe swe życie przeżył w hipokryzji, będąc zarazem opozycyjnym intelektualistą i głęboko zakonspirowanym TW; matkę żony głównego bohatera historyczne zawieruchy pozbawiły normalnej rodziny, przez co ze swej córki zrobiła potem kłębek neuroz i kompleksów. On jest dwulicowym egoistą, marzącym o sile, władzy i dominacji, jeśli nie gdzie indziej, to przynajmniej w łóżku, ale zbyt gamoniowatym, żeby nie uciec, gdy przypadkiem te marzenia się zrealizują. Ona zamienia mu życie w grobowiec i nieustającą depresję, z której on ucieka na dziwki, co tylko potęguje problemy. A wokół niczego, czego można by się chwycić, moralna pustynia i „wszystko przechodzi”, jak w conradowskim jądrze ciemności.

Taką mniej więcej historyjkę sobie napisałem i oddałem wydawcy, myśląc cynicznie, że skoro był tak głupi, by mi dać zaliczkę, to teraz jego problem, czy zdoła sprzedać tego bodaj kilkaset egzemplarzy – bo rzecz wydawała mi się w lekturze męcząca, nie tyle trudna, ile odrzucająca, poprzez owego żałosnego i brnącego w kłamliwe samousprawiedliwienia narratora. Wydawca sprzedał na tyle dużo, że, zachęcony, zapłacił mi zaliczkę na trzy kolejne powieści.

Najpierw dowiedziałem się od recenzentów, że napisałem powieść pornograficzną. Zdziwiłem się, bo owszem, momenty są, ale napisane tak, żeby raczej się po nich odechciewało, niż zachciewało – a pornos służy raczej temu drugiemu efektowi.

Potem służby prasowe wydawcy przysłały mi kilka, może kilkanaście recenzji pisanych przez jakieś panie, które miały mi za złe. Wyglądało, jakbym je kiedyś skrzywdził, albo właśnie jeszcze gorzej, odmówił ich skrzywdzenia. W każdym razie nie było tam nic o mojej powieści, a dużo i źle o autorze, utożsamionym zresztą z bohaterem, w tonie nie dość, że zboczeniec, to jeszcze grafoman.

Potem do sprawy wzięli się autorzy opracowań syntetycznych. Jeden z nich, krytyk wielce znany i szanowany, zaliczył mnie do nurtu antykorporacyjnego i wyczytał w powieści wrogość wobec wolnego rynku w ogóle, a obcego kapitału w szczególności.

Tu, przyznam, zwątpiłem – w książce w ogóle nie ma żadnego obcego kapitału, jest dość szkicowo przedstawione przedsięwzięcie natury nomenklaturowej, ale jako tło, a nie temat. Zadzwoniłem do znanego krytyka z propozycją, że wyślę mu egzemplarz. Trochę się żachnął, trochę tłumaczył niefortunnymi skrótami gazety, która szkic publikowała, ale ostatecznie podtrzymał opinię, że skrytykowałem kapitalizm.

Wkrótce potem do nurtu antykorporacyjnego wstawił mnie w swej syntezie kolejny znamienity krytyk i pojąłem, że nie mam co z tym walczyć. Od tego czasu, jeśli gdzie znajdę o sobie wzmiankę, to tylko w wyliczance dzieł „antykorporacyjnych”.

Nie, przepraszam – literacki mędrek jednej z gazet rzucił tytułem mojej powieści na dowód, że czytelnik już nie kupuje „momentów”. Nie minął miesiąc, inny krytyk podał klapę mojej powieści jako przykład, że czytelnik już nie kupuje „momentów”. Gwoli ciekawości – sprzedało się dwadzieścia parę tysięcy, jak na nasze warunki klapa to nie jest.

Dlatego proszę, broń Boże, nie pomyśleć, żebym się żalił. Opisuję to po prostu jako ciekawostkę – jak działa w Polsce coś, co szumnie jest nazywane „krytyką literacką”.

Najpierw dowiedziałem się od recenzentów, że napisałem powieść pornograficzną. Zdziwiłem się, bo owszem, momenty są, ale napisane tak, żeby raczej się po nich odechciewało, niż zachciewało – a pornos służy raczej temu drugiemu efektowi.

A "Ciało obce" genialne, najlepsza powieść RAZ-a