Ultima Thule

Teraz rozumiem

Lód

To zginął czy nie? Rozmroził, czy tylko halucynował?

No i rozmroził, przecież w rozmrożonym był Irkucku.

Jest szkoła, że cała sekwencja po spotkaniu z ojcem to majaki, ale to na inny wątek dyskusja.

Jest szkoła, że cała sekwencja po spotkaniu z ojcem to majaki

Równie dobrze wszystko może być snem Gierosławskiego.

A w ogóle - jazda mi stąd do wątku o Dukaju.

To by było przebanalne.

Poszukam tego maila od kumpla

najpierw zakończenie. Proste, co nie? Szczęśliwe. Łzawe. Aż za bardzo?
Niestety nie (IMO) moja interpretacja zakończenia opiera się na przesłankach natury gramatycznej, lingwistycznej i konstrukcyjnej - i prowadzi do wniosków dla Gierosławskiego niewesołych. Oto idzie Benedykt do ojca, grzęźnie w śnieżycy, wchodzi w soplicowo, spotyka Ojca Mroza- i co robi? Przechodzi na narrację pierwszoosobową - i to jest moim zdaniem klucz. Otóż Benedykt świadomy, jest świadomy również swego nieistnienia (swoją drogą - fajne nawiązanie do memetyki), w pierwszej osobie mówi o sobie tylko wtedy, kiedy traci przytomność - a ostatnie 150 stron to właśnie narracja w pierwszej osobie. Wniosek jaki z tego płynie, jest ponury - ostatnie 150 stron jest to majak senny, przedśmiertny, kiedy to Benedykt umiera. Zwróćcie uwagę, że nawet podczas tych 150 stron, w którymś momencie zapytany co robił pod
Lodem, Benedykt odpowiada "spałem tylko". To samo - "spał tylko" -
mówili funkcjonariusze ochrany wtedy, kiedy Geierosławski ożywiał Teslę (a tesla przecież qwtedy nie żył), jest to zresztą prawie dokładny cytat z
Biblii - gdy Chrystus wskrzesza dziewczynkę mówi " dziecko nie umarło, tylko śpi" (a
wszyscy wiedzą, że umarło). zreszta ostatnia scena, kiedy Jelena odchodzi w ciemność, kaszle i woła, kto jest dla niej ratunkiem, a Benedykt mówi "ja" też może być odczytywana w ten sposób - że on jest ratunkiem, bo on sobie ją wyobraża (a kiedy szedł nad Bajkał - przyznawał przecież, że wyobrażał sobie Jelenę, fantazjował o niej, myślał o niej oraz częściej - uciekał w tamtą stronę).
Druga przesłanka jest taka - w ostatnich 150 stronach troche zmienia się
styl - ulega rozrzedzeniu, nie jest tk gęsty i napakowany jak na poprzednich 900 str. - myslę, że to też jest zabieg celowy , który ma
zasygnalizować, że na ostatnich 150 stronach rzadzi już inny porzadek.
Wreszcie argument trzeci - Gierosławskiemu, któremu dotad nie szło, jak
to w życiu, plany brały w łeb, materia stawiała opór - wszystko nagle
zaczyna sie udawać. Tu, szast prast, dogaduje się z Pocięgłą i tworzy wielką spółkę, tu znajduje Jelenę, w dodatku okazuje się , że Tesla - przyjaciel - ocalał. Zbyt łatwo to idzie wszystko, zbyt szybko - w zderzeniu z brutalnym realizmem pierwszych 900 stron, te 150 stron ostatnich nie wytrzymuje i wydaje się mocno "odrealnione" - jak sen, przyjemny sen No i jeszcze bohaterowie, których Benedyklt spotyka na ostatnich 150 stronach - to przecież jest rozliczenie z przeżyciami z pierwszych 900 stron, wewnetrzny rozrachunek (Wólka Wólkiewicz, godny pożałowania los Pobiedonoscewa - który nie wiadomo czy w ogóle żyje, itd.) To też wskazywałoby na to że moja interpretacja jest słuszna. Na koniec jeszcze zimna koniecznośc - kiedy Benedykt zostaje sam pośród lodów, mówi do siebie (jeszcze w narracji beziosobowej) że żadne inne spotkanie z ojcem nie było mozliwe, że czeka go śmierć - i wsztsko do tego zmierzało (a przecież pod lodem, biorac pod uwage logikę lodu - skoro coś zmierzało do jakiegoś zdarzenia, to bylo to konieczne, co nie?). A zatem podsumowując - Benedykt wchodzac do soplicowa (albo ewentualnie spotykając się z ojcem) umarł lub stracił przytomność (co na jedno wychodzi, bo przecież czas pod lodem biegnie inaczej albo i nie biegnie wcale, więc benedykt zatrzymuje się w istnieniu i roi sobie coś tam w głowie). Dukaj zdecydował się nie wyjaśniać dokładnie, czym sa lute (ewentualnie jest jakieś wyjaśnienie na pierwszych 900 stronach, ale trzeba je wydedukować znajląc liczne prawa rządzące np. prądem stały,m, swiatłem itp - a ja jestem zbyt słaby z fizyki, żeby samemu dać sobie z tym radę, jedyne co mi przyszło do głowy to to, że meteoryt tunguski to była "antymateria" - stąd byłoby ćmiatło będace zaprzeczeniem światła), zakonczenie zaś (150 str) to zmyłka, fałszywe tropy, rojenia Gierosławskiego, niesprawdzalne w żaden sposób. No bo jak inaczej tłumaczyć (tłómaczyć;) przejście na tryb pierwszoosobowy - ja, ja, ja? oczywiście można też interpretować zakonczenie "linearnie" - że jakimś cudem (niewyjasnionym szczegłówo) Gierosławski jednak przeżył, że zdarzenia na ostatnich 150 stronach wydarzyły się naprawdę - ale takie rozumienie zakonczenia byłoby dla mnie zbyt o czywiste, zbyt proste i niedukajowe (zwłaszcza w kontekście ostatnich wypowiedzi Dukaja i wyłożonego przez niego konceptu - "świat jako zagadka") - otóż, jesli potraktować wszystko dosłownie, nie było żadnej zagadki na końcu, wszystko podane kawa na ławę, jasno i przejrzyście - raz, że to do JD niepodobne, dwa, że - jak mi się zdaje - kłóci się z jego strategią autorską. swoją drogą - byłby to niezły numer, zakończyć książkę (a przynjamniej prawdziwą historię gł. bohatera) na 150 stron przed zakończeniem samej ksiązki, a potem dostarczać tylko zmyłek. zabieg podobny trochę do Mulholland drive.