|
Świeżo po lekturze Zbrodni i kary. Na co zwróciłem uwagę? Najpierw na to, że już na początku jest myśl Raskolnikowa, do której potem odnoszą się inni (i on sam). Jeśli człowiek jest dobry, wszystko może; jeśli jest podły, nic nie wolno. To wyznacza na początku oś myślenia Raskolnikowa. Weryfikacja przychodzi potem i pogłębia się w kolejnych częściach utworu. Chyba jestem podły? Podły jestem? Podły jestem - myśli i mówi Raskolnikow.
Druga sprawa wyszła, czytając wczoraj Bachtina. Moc dialogu - idee w książce prezentowane są w formie dialogu, przez co nigdy one nie są wyświetlone w sposób skończony, lecz zawsze przez pryzmat postaci, która ją przedstawia. Najpierw Porfiry przedstawia wykrzywiony obraz artykułu Rodiona. Rodion go prostuje. Potem to samo wyłazi w rozmowie Raskolnikowa z Sonią kiedy ten przedstawia swoje motywy. Wreszcie Swidrygajłow podsumowuje to po swojemu: zabił, bo chciał sobie ułatwić. Dialogiczność sprawia, że nic nie jest skończone i ostateczne.
Trzecia sprawa - kwestia zabójstwa. Już w śnie Raskolnikowa tuż przed zabójstwem, w tym w którym chłop zabija konia, ktoś mówi o chłopie: nie masz Boga w sercu. I tak samo jest z Raskolnikowem. Wychodzi to wyraźnie w rozmowie z Sonią, kiedy ten wporst mówi, że został wydany na pastwę pokusy i jej uległ, a Sonia dopowiada - bo się Boga wyparłeś i Ten ciebie poddał w moc diabła. Brrr.... Jeszcze wcześniej Raskolnikow opowiada komuś dlaczego ta staruszka a nie inna, kiedy usłyszał rozmowę jakiegoś studenta w knajpie. I też to podsumowuje: pokusa diabelska. Brr...
Czwarta sprawa - jałmużna. Pismo mówi, że jałmużna gładzi wiele grzechów. Raskolnikow rozdaje ostatnie pieniądze na pogrzeb. Wcześniej też nie skąpi tego co ma. Są to pieniądze "czyste" nie z rabunku, lecz od matki. Nawet tuż przed wyznaniem oddaje 5 kopiejek (ostatnie?) znalezione w kieszeni. Czy nie dlatego mimo wszystko wrócił na komisariat i wyznał winę?
Piąte - Swidrygajłow. Tajemnicza postać. Coś jakby "małpa" Raskolnikowa. Nie wiem czemu budzi we mnie jakiś pokłady współczucia, chociaż w powieści to on jest raczej czarnym charakterem. Przy czym zwróciłem przy okazji uwagę na pewną rozwlekłość stylu Dostojewskiego. Podejrzewam, że zamierzoną. Sytuacja zanim Swidrygajłow się zastrzeli ciągnie się dobrych 10 stron, w trakcie których udaje się on do hotelu i ma majaki. Nie ma tutaj szast prast i po sprawie. A jednocześnie Dostojewski przygotowując scenę, stara się zaskoczyć czytelnika (widza), tak mimo wszystko jest to dość niespodziewane.
To tyle tak na gorąco, bo umknie. A przecież i w tej powieści jest jeszcze kwestia "teologii twarzy" i kwestia serca. Ale to innym razem.
|
Zaloguj się
Zarejestruj się
FAQ
Szukaj
Użytkownicy
